کارهایی که سهامداران در تعطیلی بورس باید انجام دهند

مریم محبی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با صدای بورس درباره تصمیم هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار و شورای عالی بورس در خصوص تعطیلی بازار گفت: از سه منظرمی‌توان این تصمیم را بررسی کرد؛ در شرایطی که پایگاه‌های نظامی، دولتی، زیرساختی، اقتصادی، صنعتی و حتی ساختمان‌های بزرگ جزو اهداف دشمن برای بلند مدت هستند، آسیب دیدن شرکت‌های بورسی محتمل است. بنابراین از نظر عملکردی، احتمال افت شدید ارزش سهام شرکت‌های بورسی به دنبال آسیب دیدن احتمالی در این حمله‌ها دور از ذهن نیست و از منظر اقتصادی این تصمیم درست است.

وی ادامه داد: از منظر حفاظت از جان شهروندان هم دایر بودن بورس به معنای الزام استقرار نیروی انسانی در دستگاه‌های اجرایی و نظارتی است که ریسک آسیب پذیری جانی فعالان این حوزه را افزایش میدهد. بنابراین از منظر حمایت از جان فعالین بازار سرمایه هم این تصمیم درست است

محبی با اشاره به اینکه بازار بورس نیزمانند سایر بازارها مثل پلتفرم‌های آنلاین معاملات طلا، اتاق تسویه‌های اوراق دولتی، صندوق‌های معاملاتی و ... فعلاً تعطیل است، گفت: این بازار می‌تواند به عنوان یک بازار مقصد سرمایه یا حتی خروج سرمایه در نظر گرفته شود؛ با این مضمون که افراد ریسک گریزتر با بیم افت شدید قیمت سهامشان، اقدام به فروش و خروج دارایی خود از بازار سرمایه می‌کنند و افراد ریسک‌پذیرتر که به دنبال خریدهای آندر ولیوی بیشتری روی قیمت‌های سهام ارزنده خود هستند، اقدام به خرید می‌کنند.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی، بازار می‌تواند مقصد بعضی سرمایه‌های سرگردان باشد که هر دو این رفتارها، هیجانی بوده و میتوانند آسیب زننده باشند. بنابراین از هر سه منظر، تعطیلی بازار بورس می‌تواند مفید و مناسب باشد.

کارشناس بازار سرمایه درباره اقداماتی که در تعطیلی بازار می‌توانیم انجام دهیم گفت: در روزهای تعطیلی بازار سرمایه، مهمترین قدم، حفظ آرامش و سلامت روان است. باید سعی کنیم با حفظ آرامش و سلامت روان، تمدد اعصاب داشته باشیم و منتظر بازگشایی بازار سرمایه باشیم.

وی ادامه داد: دومین توصیه، مطالعه و تمرکز بر آموزش بیشتر است. در این روزها، با تعطیلی بازار، فرصت و زمان بیشتری وجود دارد. بنابراین می‌توانیم با مطالعه و افزایش دانش خود، سرمایه گذاری بیشتری روی تحلیل خودمان داشته باشیم.

محبی با شاره به اینکه بازار تعطیل است و به راحتی زمان کافی برای تحلیل دقیق نمادهایی وجود دارد که ممکن است قبل از این فرصت بررسی‌شان را نداشتیم، گفت: سومین توصیه برای این روزها، میتواند مرور چیدمان سبد دارایی و حتی مرور چیدمان سبد بورسی‌مان با هدف اصلاح سبد سرمایه، اصلاح سبد نمادی‌ و پیدا کردن سهم‌های پر پتانسیل باشد.

وی اضافه کرد: چهارمین توصیه این است که اخبار مرتبط با عملکرد شرکت‌ها را با هدف بازنگری تحلیل بنیادی خود در نظر داشته باشیم. اخبار اقتصادی مرتبط با هر کدام از شرکت‌هایی که در سبد بورسی ما هستند یا نیستند، میتواند تاثیرگذار بوده و تحلیل بنیادی ما را مجدد از نو بسازد. بنابراین تحلیل درست و دسترسی به اخبار درست، میتواند کمک کننده باشد.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: پنجمین توصیه هم بررسی و تنظیم مجدد بودجه فردی با هدف برنامه‌ریزی مالی است. در شرایط موجود، مقاصد هزینه‌ای و منابع درآمدی ما تغییر می‌کند. بنابراین لازم است تا یک برنامه‌ریزی و تنظیم مجدد بودجه‌بندی سرمایه برای خود داشته باشیم.

محبی، با اشاره به اینکه در صورت بازگشایی بازار چه رفتارهایی خطرناک است، به چهار سوگیری رایج در دوران استراس زا پرداخت و گفت: اولین سوگیری، سوگیری تاییدی است که متمرکز می شود بر دریافت اطلاعات تایید کننده رفتار مالی خودمان متمرکز می‌شود.

وی ادامه داد: دومین سوگیری، سوگیری پیش اطمینانی است که بر اعتماد به نفس کاذب سرمایه‌گذار بر تحلیل‌های شخصی خود متمرکز است. سومین سوگیری، سوگیری گله‌ای است که بر تقلید از رفتار سایر سرمایه‌گذاران متمرکز می‌شود و در آخر سوگیری لنگر انداختن هم بر اهمیت اطلاعات اولیه در زمان تحلیل یا شروع یک معامله متمرکز است.

محبی گفت: مهمترین کاری که با هدف حفظ سرمایه خود می‎توانیم انجام دهیم، مطالعه دقیق این سوگیری ها و شناخت مصادیق آن‌ها است.با این کار از رفتارهای مخرب که در همین چهار حوزه هستند، جلوگیری می‌کنیم.

وی در رابطه با رفتارهای مخرب مثال زد و گفت: رفتارهای هیجانی مانند خرید و فروش‌های هیجانی در روزهای ابتدایی بازگشایی بازارها و یا دنبال کردن رفتارهای سایر سهامدارانی که بسیار ریسک‌پذیر یا بسیار ریسک گریز هستند میتواند آسیب زننده باشد. بنابراین پیشنهاد می‌شود مصادیق این چهار سوگیری مطالعه شود و خود را برای زمانی که بازار مجدد بازگشایی خواهد شد آماده کنیم تا بتوانیم با تصمیم گیری منطقی، رفتار درست سرمایه گذاری را در خودمان نهادینه کنیم.